DZIEJE EUROPY

OGLĄDAJ NA POLSAT VIASAT HISTORY

HARALD HARDRADA – HARALD III SROGI

Harald Hardrada (ok. 10151066) pochodził z rodu królewskiego, który władał Norwegią i Danią. Był legendarnym awanturnikiem walczącym w różnych wojnach, nawet tych w odległych krainach - w których, jak podawały liczne legendy, walczył ze smokami i lwami.

Jako młodzieniec był jednym z dowódców w armii swojego brata – króla Olafa. To właśnie Olaf II Haraldsson (9951030) wprowadził chrześcijaństwo w Norwegii, zajął się reformowaniem kraju i zakładaniem biskupstw oraz zniósł niewolnictwo. Mimo wielkiego zaangażowania władcy w owe zmiany, nie spodobały się one kręgom możnych i wpływowych arystokratów. W 1028 roku udało się im wygnać Olafa. Wrócił po dwóch latach spędzonych na Rusi, by odzyskać tron. Niestety poległ w bitwie pod Stiklestad, a Harald Hardrada zmuszony był udać się na wygnanie.

W poszukiwaniu przygód 15-latek trafił na Ruś, tak jak wcześniej jego brat. Tam rozpoczyna się burzliwa historia Haralda Hardrady. Harald Hardrada trafił na dwór Jarosława Mądrego (9781054), który pochodził z dynastii Rurykowiczów. Jarosław był wojowniczym księciem, lubił towarzystwo najemników z północy i Harald świetnie się odnalazł w jego otoczeniu. Dlaczego? Ponieważ tereny, którymi władał Jarosław, były wielokrotnie najeżdżane przez szwedzkich Wikingów, a Harald świetnie znał się na ich metodach walki.

Wielka włóczęga

Harald Hardrada nie przebywał jednak długo na dworze Jarosława. Wkrótce powędrował na południe – do baśniowych krain, o których krążyły legendy. W 1034 roku zaciągnął się na służbę do cesarza bizantyjskiego Michała IV Paflagończyka (10101041). Od IX wieku nasiliło się piractwo w tej części świata, ponieważ muzułmańscy wojownicy byli już dobrymi żeglarzami. Głównymi ośrodkami piractwa arabskiego w regionie stały się Kreta i Rodos. Z tego powodu cesarz potrzebował wsparcia, a Harald znał się na żegludze jak mało kto, więc wykorzystano go do walki z piratami. Po uporaniu się z postawionym zadaniem Harald trafił do Azji Mniejszej, gdzie dzięki sprytowi i odwadze zdobył ze swoimi ludźmi kilkanaście miast.

W wyniku porozumienia z 1036 roku między cesarzem Michałem IV i kalifem Al-Qaimem, kończącego pewien etap waśni, Bizantyjczycy mogli swobodnie odwiedzać święte dla nich miejsca. Harald prawdopodobnie został wysłany tam w celu ochrony ważnych pielgrzymów udających się do Grobu Pańskiego. Z Ziemi Świętej trafił na opanowaną przez Arabów Sycylię, gdzie zasłynął z niepospolitej odwagi, męstwa i pomysłowości. Niewiele później (w latach 10601091), kiedy Hardrada opuścił tę część świata, Sycylię przejęli Normanowie dowodzeni przez Rogera I.

Rodzinne strony

Wkrótce po śmierci cesarza Harald zdecydował się na powrót do swoich. Po drodze odwiedził jeszcze Jarosława Mądrego i w roku 1044 poślubił jego córkę – Elżbietę. Zgromadzone majętności pozwoliły Haraldowi zorganizować własną armię, z którą w blasku chwały wrócił w 1045 roku do Norwegii, gdzie rządzący król Magnus I Dobry uczynił go współwładcą. Układ taki, z natury kruchy, z pewnością doprowadziłby do wojny, gdyby w 1047 roku Magnus nie zmarł. Hardrada wzmocnił państwo i ograniczył władzę możnych. Nie wystarczyło mu jednak bycie królem Norwegii.

Swen Estrydsen (1020–ok.1076) został królem Danii z nadania Magnusa. Udało mu się podporządkować sobie kraj i zaprowadzić w nim względny ład. Haraldowi Hardradzie nie podobało się, że tron nie przypadł jemu. Odtąd będzie organizował cykliczne najazdy na Danię aż do 1064 roku, kiedy zawarto ugodę. W Skandynawii zapanował spokój, ale skarbiec norweski zubożał.

Jak nasi ojcowie i dziadowie

Najazdy na ziemie angielskie stanowiły już pewien rodzaj tradycji wśród Wikingów. Opowiadano porywające historie o grabieniu wybrzeży i walkach na obcym lądzie. Kiedy zmarł angielski król Edward Wyznawca, a jego miejsce zajął Harold Godwinson, brat nowego władcy, Tostig - były earl Nortumbrii - szukał silnych popleczników do walki o swoje racje w Anglii. Próbował w Szkocji, ale tamtejszy król miał własne problemy. Do uczestnictwa w wojnie nie był też skłonny Swen Estrydsen. Za to Harald Hardrada, dla którego życie stało się chyba zbyt spokojne, szybko dał się namówić na udział w awanturze.

Harald zgromadził flotę ok. 200300 okrętów. Do króla Norwegii przyłączali się inni Wikingowie: książęta z Szetlandów i Orkadów, władcy z Irlandii i Islandii. I tak 15 września 1066 roku ostatnia wyprawa Wikingów dopłynęła do ujścia rzeki Tyne, gdzie oczekiwał Tostig. Rozpoczęła się inwazja na północy. W tym czasie inna flota, normandzkiego księcia Wilhelma, czekała na zmianę wiatrów, stacjonując u francuskiego wybrzeża kanału La Manche.

Cyfrowy Polsat - Pozycja 69